Publiczne Gimnazjum nr 1 w Żaganiu im. Doroty księżnej żagańskiej

Jesteśmy uczennicami Publicznego Gimnazjum nr 1 w Żaganiu, które powstało w 1999 roku. Pierwszą dyrektorką była pani Wiesława Czernichowska-Szulc. 13 maja 2004 roku szkoła przyjęła imię Doroty księżnej żagańskiej.

Nasza patronka, księżna Dorota de Talleyrand-Périgord urodziła się 21 sierpnia 1793 roku w Berlinie a zmarła 19 września 1862 roku w Żaganiu. Była księżną kurlandzką, księżną żagańską, księżną Dino, politykiem i mecenasem kultury. Urodziła się jako czwarta córka Piotra Birona i Doroty von Medem. Związała się z Edmundem de Talleyrand. Urodziła trójkę dzieci.

 

Realizujemy projekt dotyczący księżnej Doroty i naszego gimnazjum. Postanowiłyśmy umieszczać na tym blogu wiadomości, ciekawostki a nawet quizy. Jeżeli jesteście zainteresowani to nasz blog jest dla was odpowiednim miejscem!

Dyrektorzy PG 1

Herb księżnej Doroty

Herb rodowy Talleyrand-Périgord :

  

Powyżej przedstawiłyśmy herb Rodowy  Talleyrand-Périgord

Jednak księżna Dorota przebywając na naszych ziemiach posługiwała się własnym herbem.

Herb księżnej Doroty :

Był on bardzo złożony, znajdowało się na nim 8 pól i dodatkowo w środku tzw. tarcza sercowa, w której znajdowało się jeszcze 5 pól. Czyli łącznie aż 13 pól z symbolami, choć niektóre z nich się powtarzały.

Krótki opis części składowych herbu:

1. Dwa pola z białymi półłosiami – herb Smigalii symbol ziem, z których wywodziła się rodzina księżnej Doroty.
2. Dwa pola z ukoronowanymi czerwonymi lwami – herb  Kurlandii symbol ziem, z których wywodziła się rodzina księżnej Doroty.
3. Złoty anioł w półpostaci – herb księstwa żagańskiego.
4. Czerwone kule i czerwony pas -  element z herbu Lobkowitzów, wcześniejszych właścicieli księstwa żagańskiego.
5. Głowa żubra  - element z herbu Lobkoviców wcześniejszych właścicieli księstwa żagańskiego.
6. Czarny orzeł - symbol Śląska.

TARCZA SERCOWA

1. Monogramy SA  - Stanisława Augusta Poniatowskiego, ostatniego króla Polski, którego lennikiem był ojciec Doroty Piotr Biron.
2. Monogram A3 - Augusta III Sasa, króla Polski z dynastii Wettinów, który doprowadził Johana Ernsta von Biron ( dziadka Doroty) na tron kurlandzki, jako swojego lennika.
3. 3 krokwie –  herb hrabstwa Ravensberg leżącego w Westwalii.
4. Czarny kruk siedzący na odrąbanym pniu, zwrócony dziobem w prawo i trzymający w nim dębową gałązkę. W połowie pnia umiejscowiony jest klucz zwrócony piórem w dół– herb rodziny  Bironów nadany przez króla Polski Władysława IV w 1638 roku.
5. Dwugłowy czarny orzeł w górnej połowie.

Księżna Dorota po przebudowie pałacu w Zatoniu w 1841 roku na attyce koronującej pałacowe mury, umieściła swój herb, który podtrzymywały dwa lwy.

Jako ciekawostkę możemy podać że na jednym ze starych domów w okolicy  Żagania Herb jest wbudowany nad drzwiami wejściowymi starego domu.
Dom ten jest zamieszkiwany przez ludzi do dnia dzisiejszego,  na pewno posiada ciekawą przeszłość i  historię.

Opracowanie na podstawie informacji ze stron:

   http://www.naszezatonie.org.pl

   http://www.wikipedia.pl

Zdjęcie: Wiktoria Apanasewicz

Pałac w Zatoniu

Pierwszym miejscem zamieszkania Doroty, po przyjeździe z Francji, był zamek w Zatoniu, który już od 1807 roku stanowił jej własność. Postanowiła rozbudować tę budowlę wg. projektu wybitnego architekta - Karola Fryderyka Schinkla. Przekształciła także tamtejszy park. Dzisiaj w Zatoniu widnieją jedynie ruiny tejże posiadłości.

fot. Tomasz Żuk

fot. Tomasz Żuk

Ilustracja z książki Alexandra Dunckera Die landlichen Wohnsitze, Schlosser und Residenzen

Panorama ruin pałacu w Zatoniu

2013.03.06 - Ruiny pałacu w Zatoniu. in Polska

Zdjęcia i panorama udostępnione dzięki uprzejmości Pana Tomasza Żuka http://www.tomekzuk.com/

Zasługi księżnej Doroty dla Żagania

Zdjęcie pałacu pochodzi z zasobów Wikimedia Commons, pozostałe fotografie są autorstwa Wiktorii Apanasewicz

Na stronie http://www.tomekzuk.com znajdują się zdjęcia i panoramy sferyczne autorstwa Pana Tomasza Żuka, przedstawiające kompleks szpitalny. Dzięki uprzejmości autora mogłyśmy umieścić je na naszym blogu.

Panorama szpitala a konkretnie korytarza

 

Panorama kaplicy usytuowanej w dawnym kompleksie szpitalnym św. Doroty.


Panorama kościoła p.w. Krzyża Świętego, wybudowanego w XIVw i który na polecenie księżnej Doroty został przebudowany w 1849r.

Legenda o rzeźbiarzu

Diabelski rzeźbiarz z Żagania


Znad okien zamku we wszystkie strony patrzą kamienne twarze. Wszystkie wyrażają rozmaite nastroje i uczucia - gniewają się, śmieją, kpią i grożą, wszystkie wywołują w patrzących przerażające odczucia. Ogółem tych twarzy jest 197. Lud je nazywa ,,diabelskimi maszkarami" i o ich powstaniu krążą rozmaite opowieści. Oto jedna z nich:

Zamek książęcy był prawie gotowy, brakowało jeszcze tylko ozdób zewnętrznych. Nadzwyczaj wybitny mistrz murarski przyrzekł Wallensteinowi, że wykona coś nadzwyczajnego. Mistrz łamał sobie głowę, jak oryginalnie ożywić zamkowe mury. Myślał o bohaterach i aniołach, ale nic nie wychodziło. W końcu odezwał się ,,A choćbym duszę diabłu zapisał, zrobiłbym to, gdyby mi on podsunął dobrą myśl". Nagle poczuł, że ktoś go trąca w ramię. Obejrzał się i zobaczył przed sobą wędrownego artystę. ,,Ja ci pomogę" - odezwał się nieznajomy. Mistrz, lustrując przybysza od stóp do głowy, z niedowierzaniem spytał: ,,Ty możesz mi pomóc - A kim ty jesteś?" ,,Jestem tym, który uczynił wielkim budowniczego tego zamku" - odpowiedział nieznajomy. Następnie zbliżył się do mistrza, a ten z przerażeniem spostrzegł, że u prawej nogi nieznajomego zamiast stopy jest kopyto końskie. Przebiegł go zimny dreszcz - oto sam diabeł stał przed nim. ,,Zawołałeś mnie i jestem tu po to, aby ci pomóc" - zaczął. ,,Że to potrafię, w to już nie wątpisz. Podam ci myśl, która ucieszy twego księcia pana".- ,,A co żądasz za swoją przysługę?" ,,Sam już wymieniłeś cenę, dla mnie jest tylko jedna zapłata - dusza, którą mi dasz w zastaw". ,,Twój książę pan mnie szanuje, będzie się cieszył, gdy wszędzie na zamku zobaczy mój wizerunek. Masz tworzyć diabła i jego nastroje, które zdradza moja twarz, a twarze diabła niech będą ozdobą tego zamku".
Mistrz chciwie podchwycił tę myśl. Zaraz wyrzeźbił szyderczo triumfującą twarz diabła. Diabeł ciągle wracał i okazywał mu inną twarz. Tak powstały maszkary, jedna za drugą, wszystkie się od siebie różniące. Pomocnicy mistrza dziwili się jego niewyczerpanej fantazji. Nie wiedzieli, co się stało. Mistrz wykonał już 99 twarzy i głowił się nad setną. Ta maska miała zdobić główne wejście do zamku i być najbardziej atrakcyjną ze wszystkich wykonanych dotychczas masek. O jej wygląd mistrz długo kłócił się z diabłem. W końcu skończyła się cierpliwość mistrza i krzyknął na diabła ,,Pokaż mi swoją całkowitą brzydotę, choćby oznaczało to dla mnie wyrok śmierci!" Nagle niebo zachmurzyło się, zaległa ciemność. Potężny piorun przeszył chmury, a po nim rozległ się przerażający grzmot. Mistrz pobladł i mocno się wystraszył. Między chmurami zobaczył czerwony błysk, a w nim - nieopisanie odrażające rysy twarzy, tak straszne, że mimo woli zrobił krok w tył, stracił równowagę i runął z rusztowania. Upadając obrócił się dwa razy i spadł z taką siłą na ziemię, że złamał sobie kark. Zobaczył prawdziwe oblicze diabła. Diabeł wygrał, a inny mistrz musiał dokończyć dzieło rozpoczęte przez diabelskiego rzeźbiarza. Kto dziś ogląda te maszkary na elewacji żagańskiego pałacu, jest gotów uwierzyć, że przy ich tworzeniu działały złe moce.

Źródło: Strona internetowa Rady Miasta Żagań, kwiecień 2014
http://radamiasta.zagan.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=44:agaskie-legendy-&catid=4:historia&Itemid=10&zmien_width=szeroka

Pałac Lobkowitzów w Żaganiu

Zamek w Żaganiu powstał z polecenia książąt legnicko-głogowskich pod koniec XIII wieku na skutek poszerzenia się miasta na wschód i opuszczenia starego zamku.
Zamek kilkakrotnie zmieniał właścicieli, w XVI wieku przeszedł w ręce Habsburgów, którzy przebudowali zniszczony przez pożary z lat 1351, 1486 i 1495 zamek w renesansowy pałac. W1628 roku książę Albrecht von Wallenstein rozebrał wybudował na miejscu zburzonej przez siebie budowli okazały pałac obronny, natomiast książę Wacław Euzebiusz von Lobkovic dokonał przebudowy, pozbawiając go charakteru obronnego.
Pałac uległ zniszczeniu w czasie II wojny światowej i został odrestaurowany w latach 1965-83.
W latach po wybudowaniu pałacu, spełniał funkcję mieszkalną, dziś natomiast pełni jedynie funkcje kulturalne i publiczne. Stoi on między szeregiem bloków mieszkalnych, nad brzegiem rzeki Bóbr. Otoczony jest rozległym parkiem krajobrazowym.

W czasach, kiedy w Żaganiu panowała księżna Dorota Talleyrand-Perigord, pałac odwiedzali przedstawiciele ze świata polityki, nauki i kultury. Byli to między innymi:
-Alexander von Humboldt, przyrodnik i podróżnik
-Ferenc Liszt, węgierski kompozytor i pianista,
- Wilhelm I, regent pruski, później król i cesarz Niemiec,
-biskup wrocławski Melchior von Diepenbrock,
-książę Hermann von Pückler-Muskau,
-Fryderyk Wilhelm IV.

Zamek książęcy w Żaganiu kiedyś:                         Zamek książęcy w Żaganiu teraz: